با وجود استحکام بالای بتن اکسپوز، به‌دلیل قرار گرفتن در معرض رطوبت، آلودگی هوا و باران ممکن است قسمت‌هایی از آن دچار فرسودگی شود. شناخت عوامل تخریب بتن اکسپوز می‌تواند شما را در حفظ و نگهداری بهتر از آن یاری کند. بسیاری از مهندسان معمار، روش‌هایی را برای جلوگیری از آسیب بتن در نظر می‌گیرند و در ساخت سازه‌ها پیاده می‌کنند. رعایت این نکات باعث افزایش ماندگاری بتن اکسپوز می‌شود.
متریال تشکیل دهنده بتن اکسپوز
این نوع بتن که کاربرد آن در دکوراسیون داخلی و خارجی بسیار زیاد است، از ملات و متریال مختلفی ساخته شده است. از جمله این مواد می‌توان به شن، ماسه، سیمان، ریز دانه‌‌ها و روان‌کننده‌ها اشاره کرد. ظاهر بتن اکسپوز مات و سرد است و در کل رنگ‌پذیری بالای آن باعث شده که بتوان با به‌کار بردن رنگ، روان کننده و افزودنی‌های دیگر ظاهر آن را زیباتر کنیم. همچنین می‌توان با ایده‌های معماری متفاوت از این بتن در قسمت‌های مختلف ساختمان نظیر نمای بیرون، پس زمینه قاب عکس، پس زمینه تلویزیون، کنسول و حتی وسایل سرویس بهداشتی استفاده کرد.
آثار مخرب آلودگی محیطی بر روی بتن اکسپوز
آلودگی‌های محیطی مانند وجود فلزهای سنگین، رطوبت، باران و… می‌تواند باعث ایجاد لکه‌هایی روی بتن اکسپوز ایجاد کند و ظاهر آن را ناخوشایند کند. یکی از مهم‌ترین عوامل در فرسودگی بتن‌های اکسپوز باران‌های اسیدی است که باعث انحلال املاح معدنی موجود در ساختار بتن شده و استحکام آن را پایین می‌آورد. عوامل آلوده کننده محیط سبب اکسایش مواد بتن شده و باعث ایجاد لک‌هایی روی آن می‌شود.
یکی دیگر از عوامل ایجاد کننده آلودگی، آب‌های آپارتمان است که به‌دلیل نبود بسترهای مناسب برای خروج، روی قسمتی از بتن مجتمع می‌شوند. این موضوع باعث کاهش استحکام سازه و از بین بردن نمای زیبای بتن اکسپوز می‌شود. دودهای ناشی از کارخانه‌ها و خودروها نیز ممکن است روی بتن اکسپوز نقاطی تیره ایجاد کند و نمای ساختمان به حالت کثیف دربیاید. علاوه‌بر این ممکن است این آلودگی‌ها با متریال ساختمان واکنش داده و باعث خرابی ساختمان شود.
آثار مخرب آلودگی محیطی بر روی بتن اکسپوز کف
کفپوش‌ها، در مناطق پر رفت و آمد به‌طور مرتب در معرض سایش قرار می‌گیرند. این مورد باعث می‌شود که سرعت تحلیل و اصطکاک آن‌ها بیشتر شود. علاوه‌بر این اگر زیرساخت‌های لازم رعایت نشود، بتن‌های اکسپوز با جذب رطوبت زمین در معرض شکستگی قرار می‌گیرند. یکی دیگر از عوامل مهم، توجه به تراز بودن بتن‌ها قبل از نصب در قسمت مورد نظر است. به‌کار بردن تایل های بتن اکسپوز کف در نقاط ناهموار به‌زودی باعث شکستگی آن‌ها می‌شود.
آثار مخرب آلودگی محیطی بر روی بتن اکسپوز نما
نمای بیرونی یک ساختمان بیشتر در معرض آلودگی‌های محیطی قرار می‌گیرد. مهم‌ترین فاکتور تخریبی بتن اکسپوز نما، باران‌های اسیدی است. این باران‌ها باعث انحلال مواد موجود در بتن، سنگ آهک و سنگ مرمر شده و مقاومت آن را کاهش می‌دهد. اسید موجود در باران اسیدی، اسید کربنیک نام دارد که پی اچ آن 5.6 است.
راهکارهایی برای کاهش آسیب بتن‌های اکسپوز در برابر آلودگی محیطی
همانطور که گفته شد عمیق‌ترین اثر مخرب را باران‌های اسیدی روی بناهای بتنی می‌گذارند. برای جلوگیری از این موضوع بهتر است در مورد متریال تشکیل دهنده بتن اکسپوز تجدید نظر کنیم. بهترین راه استفاده از سیمان‌های دارای آلومینات کلسیم است که باعث افزایش عمر بتن اکسپوز کف و بتن اکسپوز نما می‌شوند. این ماده واکنش پذیری بسیار کمی با اسید کربنیک موجود در محیط دارد.
مورد دیگر که باعث افزایش جلای ساختمان و همچنین خارج کردن آن از حالت کدر و مات می‌شود استفاده از ماده متیل متاکریلات برای پوشش خارجی بتن اکسپوز است. این ماده سختی بیشتری نسبت به شیشه دارد و ظاهر بتن را شفاف و حیرت‌انگیز می‌کند. یکی دیگر از ویژگی‌های این ماده جذب نکردن رطوبت هواست که همین موضوع عمر بتن اکسپوز را بیشتر می‌کند.
سخن پایانی
مطمئناً تا به حال تاثیر آلودگی محیطی و باران‌های اسیدی را روی ساختمان‌ها، مجسمه‌ها و بناهای تاریخی دیده‌اید. این موضوع در مورد بتن اکسپوز که به‌عنوان یک متریال ساختمانی مدرن شناخته می‌شود نیز، کم و بیش وجود دارد. با استفاده از راهکارهایی مانند تغییر در متریال تشکیل دهنده بتن و شکل دهی به آن‌ها می‌توان تا حدودی از تاثیر آلودگی محیطی روی این بتن کاست. همچنین بسیاری از مهندسان روش‌هایی را مانند به‌کار بردن مواد عایق یا جلا دادن به بتن برای کاهش تاثیر آلودگی‌های محیطی روی بتن اکسپوز در اولویت قرار می‌دهند.
